IV Otwarta Konferencja Lean - Przykład idzie z Polski

Od 25-27 marca miała miejsce czwarta edycja Otwartej Konferencji Lean. Przez trzy dni zgromadziła ona ponad 1000 uczestników. Pierwsze dwa dni były okazją do wysłuchania prelekcji lub uczestnictwa w warsztacie na temat OEE. Trzeci dzień to całodzienne warsztaty - bezpłatny na temat motywacji załogi oraz płatny, który prowadził szwedzki gość - Niklas Modig - o zarządzaniu zmianą w Lean.

Porsche rozpoczyna podbój nowych rynków dzięki Lean

Pierwsza prelekcja należała do Marca Zachlera, który przeprowadził uczestników przez drogę rozwoju Porsche - od fabryki produkującej stosunkowo niewiele samochodów do produkcji wieloseryjnej. Zwrócił uwagę zwłaszcza na wpływ redukcji czasu przezbrojeń na zdolność odpowiedzi na zwiększony popyt na nowe modele samochodów.

Wśród szesnastu prelekcji, słuchacze zapoznali się między innymi z tematyką zbierania danych bezpośrednio z maszyn i linii produkcyjnej, a także poznali wiele aspektów związanych z programami ciągłej poprawy. O tym, że wnioski Kaizen nie mogą pozostać bez echa, przekonywała Weronika Piela-Janków z firmy Flextronics. Zalecała, aby dbać o ten obszar komunikacji z pracownikami, jeśli chcemy przyczynić się do zwiększenia bądź utrzymania ich motywacji do składania pomysłów. Z tej prelekcji dowiedzieliśmy się również, że zakładowy program poprawy 3xP przez lata ewoluował, a zmiany były konieczne, aby w nowy sposób budować świadomość ciągłej poprawy. Zmiany obejmowały między innymi brygadzistów, którzy zostali wyłączeni z programu. Co jest jednak ważne, odtąd mogli uzyskać premię za zaangażowanie w motywowaniu swoich brygad.

Przykład z Polski dla świata

Na poznańskiej konferencji spotkaliśmy kolejną firmę, w której polscy pracownicy uczą ciągłego doskonalenia inne oddziały w Europie i na świecie. Taką sytuację opisują przedstawicielki LM Wind Power – Luiza Czaja i Magdalena Gronowska. W 2009 roku grupa wdrożyła pierwsze działania Kaizen właśnie w zakładzie zlokalizowanym w Polsce, a w 2012 roku program rozszerzono na cały świat.



Palący problem zaangażowania pracowników w ciągłą poprawę poruszył również Andrzej Bartczak z Arjohuntleigh. Odpowiedź nie jest zbyt wygodna dla menadżerów lubiących ukrywać się za komputerowymi monitorami - aby zwiększyć zaangażowanie pracowników, trzeba zacząć z nimi pracować. Trwałych zmian nie dokonamy wydając rozkazy zza biurka. Andrzej Bartczak podaje przykład jednego z projektów – wdrożenia przesuwnych szaf na półprodukty – które przez pracowników w pełni były używane zgodnie z założeniami dopiero po około sześciu tygodniach. Były to tygodnie wspomagania pracowników w opanowaniu poprawnego standardu pracy. Jednak prelegent wspomina ten okres w taki sposób, jakby opowiadał emocjonującą półtoramiesięczną wyprawę do Amazonii. Zaangażowanie i pasja włożona w pracę z zespołem opłacały się – mimo początkowych oporów, pracownicy docenili zmiany i ostatecznie uznali nowy system pracy za mniej wyczerpujący.

Finanse rozgrzały atmosferę

Ostatnim wykładem, na którym nie wszyscy już mieli chęć i siły pozostać, był wykład zatytułowany „Tradycyjne Finanse jako przeszkoda w skutecznym wprowadzaniu Lean Manufacturing”. Jednak, zamiast nudnego przeliczania kolejnych pozycji, ci którzy pozostali, mieli okazję zapoznać się z absurdami i trikami rachunku kosztów standardowych, w którym marnotrawstwo m.in. w postaci zapasów, jest uznawane za dobrobyt dla fabryki. Luźno opowiedziany przez Jacka Jackowskiego temat obliczeń finansowych i podejścia banków do firm eliminujących marnotrawstwa, wzbudził duże poruszenie wśród uczestników i spowodował serię niekończących się pytań.

Lean w produkcji frytek i gum do żucia

Drugi dzień przeniósł nas między innymi do świata żywienia, w tym na pole kartoflane i morze żółtych frytek. Czy Lean może pomóc w utrzymaniu odpowiedniej barwy ziemniaka? Na to pytanie odpowiedzieli zebranym przedstawiciele Farm Frites Poland, zadając przy tym drugi temat do zastanowienia - „Kto rządzi twoim procesem? Ty? Czy to proces rządzi tobą?”. Pod niniejszym pytaniem kryło się ostrzeżenie przed tym, aby nie przeregulować procesu, czyli nie interweniować zbyt często w przypadku odchyleń od idealnych parametrów. W przypadku frytek zbyt szybkie, nieumiejętne regulacje w procesie nie powodowały poprawy jakości i przynosiły skutek wręcz odwrotny. Standaryzacja, monitoring, optymalizacja i odpowiednia weryfikacja wyeliminowały takie zjawisko. Pomocne w pracy operatorów okazały się wykresy Zone Chart, wskazujące moment, w którym regulacje są faktycznie konieczne, aby przynieść poprawę jakości.



Amelia Cisek i Bartosz Truszkiewicz z Mondelez pokazali natomiast pracę zespołów SGA, czyli odpowiednika kół jakości z Toyoty. Prelegenci zaakcentowali, że zamknięcia projektów "małych grup działania" są mini-świętem zakładu, a pozytywne zaangażowanie jest wzmacniane również przez realne wsparcie i pomoc kadry zarządzającej. Oprócz wielu projektów poprawiających proces wyłoniła się także inna zaleta – w ciągu dwóch lat zredukowano znacznie ilość wypadków na zakładzie.

Redukcja zapasów w małych firmach i międzynarodowy Kanban

Innymi poruszanymi tematami drugiego dnia były między innymi wdrożenia Lean w małych firmach – na przykładzie rodzinnej firmy Ceramik. Daniel Kleszcz jeden z jej właścicieli poruszył temat zapasów, których redukcja nie była celem napędzającym zmiany. Zapasy niejako redukowały się „same” na skutek kolejnych działań doskonalących procesy zakładu. Sugerował również, aby zaprzyjaźnić się z aparatem i robić zdjęcia wszędzie, gdzie tylko stan stanowiska przykuje naszą uwagę – zarówno, gdy jest to przykład negatywny, jak i pozytywny. Jak mówił, obraz przemawiał do załogi najpełniej.

O kontroli zapasów i przepływie materiałów od poddostawców mówił także przedstawiciel firmy OZAS-ESAB. Jakub Jaworski pokazał między innymi, jak umieszczać supermarkety, aby były jak najbardziej wygodne w użyciu. Odniósł się także do celu stawianego przez Kanbany. Zaznaczył, że nie zawsze prowadzą one do obniżenia zapasów – ale zawsze dają większą kontrolę nad przepływem produktów. Zaprezentował również możliwości wykorzystania kursu mleczarza, nie tylko w skali jednego zakładu, czy regionu – ale w skali całego kraju i Europy Środkowo-Wschodniej, gdzie zlokalizowani są poddostawcy zakładu.

Niklas Modig - To jest Lean

Tego dnia na auli Centrum Wykładowego Politechniki Poznańskiej pojawił się drugi zagraniczny gość – Niklas Modig, który jest badaczem Lean z Stockholm School of Economics. W swojej prelekcji oznajmił, że podczas badań zauważył, jak odmiennie Lean jest interpretowany przez różne osoby, w różnych zakładach. Jest on postrzegany na wielu poziomach szczegółowości i niekoniecznie widziany jako całościowy strategiczny system działania przedsiębiorstwa. Na osobliwych przykładach dwóch kobiet oczekujących na diagnozę guzka w piersi oraz porównania nieudolnego meczu piłki nożnej z próbami uzyskania informacji na uczelni, pokazał znaczenie ukierunkowania pracy przedsiębiorstwa na przepływ i korzyści wynikające z rozumianego w ten sposób Lean, zarówno dla firmy jak i społeczeństwa. Każdy z uczestników konferencji otrzymał ufundowane przez Niklasa Modiga wstępne, polskie wydanie książki, którą napisał wraz z nim Pär Åhlström – „To jest Lean – Rozwiązując paradoks efektywności”. Dalsza lektura uzupełnia wykład, wyjaśniając między innymi dlaczego Lean, czy raczej TPS według Toyoty, to wartości, zasady, a dopiero później metody, narzędzia i działania.

Ponad 1000 uczestników – co dalej?

IV Otwarta Konferencja Lean zgromadziła przez trzy dni ponad 1000 uczestników. Zapytaliśmy Jakuba Marczaka - współorganizatora konferencji - o plany na piątą edycję. „Dalsze zwiększanie liczby uczestników wiąże się z dużymi wyzwaniami finansowo-organizacyjnymi, dlatego najprawdopodobniej utrzymamy tę liczbę także podczas piątej edycji” – mówi – „Cieszy natomiast coraz większe zainteresowanie konferencją i samą tematyką ciągłego doskonalenia. Pozytywną informacją jest to, że polskie przedsiębiorstwa już nie tylko kopiują narzędzia używane w zagranicznych korporacjach, ale same szukają swojej drogi Lean”.